The Jewelry Issue

Ünlü “Jackie bileziğinin” tasarımcısı Jean Schlumberger, dünyanın en yetenekli sanatçılarından biriydi. Zarif renkli taşlar ve elmaslarla doğadaki canlıları olağanüstü güzellikte nesnelere, güçlü, heykelsi tasarımları ise muhteşem mücevherli ifadelere dönüştürdü.

1907’de Fransa’nın Alsace bölgesinde doğan ve küçük yaşlardan itibaren çizimler yapan Schlumberger’in ailesinin tekstil üretim işine katılması ya da bankacılık kariyeri yapması bekleniyordu, ancak kendi sanatsal yolunu çizme kararından vazgeçmedi. Yirmili yaşlarının başında Berlin’deki bir bankada kısa bir süre çalıştıktan sonra Paris’e gitti ve önce Fransız modacı Lucien Lelong için, ardından da bir sanat yayınevinde çalıştı. Kendisini, Afrika sanatı, caz müziği ve Josephine Baker’dan kübizme ve couture’ün çiçeklenmesine kadar yeni fikirler ve kültürel etkilerle canlı olan şehrin hareketli, asi yaratıcılığına bıraktı. Paris sosyetesiyle tanıştı ve kısa süre içinde Kent Düşesi, Jean Cocteau ve Daisy Fellows gibi insanlarla kaynaştı.

1937 yılında Kent Düşesi Marina’nın taktığı bir çift küpe ünlü modacı Elsa Schiaparelli’nin dikkatini çekmiş ve Schlumberger daha sonra koleksiyonları için ilginç, figüratif fantezi düğmeler yapmak üzere görevlendirilmiştir, bunların en dikkat çekeni belki de 1938 Sirk Koleksiyonu için yaptığı uçan akrobattır. Böylece Schlumberger, aralarında Salvador Dalí, Jean Cocteau ve Louis Aragon’un da bulunduğu Schiaparelli için çalışan ünlü sanatçılar arasına katıldı. Bu sürrealist süslemeler ‘bijoux fantaisie’ (kostüm takıları) kavramını doğurdu.

Schlumberger kostüm takıları Elsa Schiaparelli

Schiaparelli ile olan ilişkisi kendisine uluslararası bir ün kazandırdı, özellikle de ‘uzun boylu, karanlık ve büyüleyici Parisli’ olarak anıldığı Amerika Birleşik Devletleri’nde. 1938’de Fellowes’un gerçek bir çiçekle birlikte taktığı elmas çiçek broşunu tasarlaması için onu görevlendirdiği zaman değerli mücevherlere yöneldi; ilk ikonik tasarımları arasında esnek kuyruklu balık şeklindeki altın çakmak ve 1941 yılında Vogue editörü Diana Vreeland için tasarladığı Trophée de Vaillance broşu (ametist, yakut ve elmaslardan oluşan karmaşık heykelsi parçalar) yer alıyordu. Dünya Savaşı sırasında Fransız Ordusu’nda görev yaptıktan sonra New York’a taşındı ve çocukluk arkadaşı ve modacı Paul Poiret’nin yeğeni Nicolas Bongard ile küçük bir butik açtı.

Trophée de Vaillance broşu

Şubat 1956’da, sanatçı bir mücevher tasarımcısı olarak kendini tam anlamıyla ifade etme fırsatı sağlayacak bir davet aldı. Tiffany & Co. başkanı Walter Hoving, ondan prestijli mücevher firmasına katılmasını ve bağımsız bir tasarım stüdyosu ve salonunun başına geçmesini istedi. Böylece şirket tarihindeki en önemli işbirliklerinden biri başlamış oldu. Sonsuz gibi görünen çok renkli değerli taşlar ve yetenekli zanaatkarlardan oluşan geniş bir ekiple 20. yüzyılın ortalarının en görkemli mücevherlerinden bazılarını yaratmayı başardı.

Kuşlar, böcekler, deniz canlıları ve çiçekler de dahil olmak üzere doğanın tüm formlarından büyük ölçüde ilham alarak renk ve yaşam sevinciyle dolu mücevherler tasarladı. Denge ve orantı konusundaki hassasiyeti, en klasik çiçek broşundan tek boynuzlu at ve denizanası gibi en ilginç parçalara kadar tüm tasarımlarında kendini göstermektedir ve 1958 yılında Moda Eleştirmenleri Coty Ödülü’nü kazanan ilk mücevher ta Anchor Brooch (1939)sarımcısıdır.

“Melon” Compact (1957) / Anchor Brooch (1939)

Şirketteki ilk görevlerinden biri, kurucusu Charles Lewis Tiffany tarafından satın alınan ve o dönemde dünyanın en iyi ve en nadir bulunan sarı elmas olan “Tiffany Elması” için farklı tasarımlar yaratmaktı. Schlumberger bu amaçla üçlü bir çözüm buldu: iç içe geçmiş kurdeleler; elmas kanatlardan oluşan bir uçuş; ve bir bilezik üzerindeki papatyalar, bunların hepsi taşı sarmaya yardımcı olacaktı. İlk seçenek tercih edildi ve 1961’de Tiffany’de Kahvaltı filminin tanıtım fotoğrafları için Audrey Hepburn Tiffany Elması’nın yer aldığı görkemli “Ribbon Rosette” kolyeyi taktı. Londra’daki Goldsmiths’ Hall aynı yılda, Schlumberger tarafından tasarlanan en az on bir mücevher parçasının yer aldığı ‘Uluslararası Modern Mücevher Sergisi’ni düzenledi. Artık müşterileri arasında Diana Vreeland, Babe Paley ve Jackie Kennedy gibi Amerika’nın en zarif ve stil sahibi kadınları bulunuyordu.

1995 yılında, Schlumberger’in ölümünden sonra Tiffany & Co. Tiffany Sarı Elmas’ı, Schlumberger’in ünlü taş için tasarladığı broş tasarımlarından biri olan “Bird on a Rock” a yeniden monte etti. Tiffany & Co. bu broşu diğer çeşitli değerli taşlarla tekrarlamıştır.

Schlumberger’in ikonik tasarım özelliklerinden bir diğeri 19. yüzyıl ait olan ‘paillonné emayeleme tekniğini ‘ kullanarak parlak renkli emayeler uygulamasıdır. Çok karmaşık ve biraz da kırılgan olan bu işlem, renkli minenin ince 18 ayar altın varak katmanları üzerine birçok katman halinde uygulanmasını gerektirir. Bu zengin, cesur mineleri tamamlamak için genellikle geometrik şekilli sarı altın “çivi başları” mine katmanları arasından çıkmaktadır. Jackie Kennedy bu parlak renkli emaye “Croisillon” bileziklerini o kadar sık takıyordu ki, bilezikler gayri resmi olarak ‘Jackie bilezikleri’ olarak anılmaya başlandı.

Schlumberger’in diğer ünlü eserleri arasında yakut ve elmastan yapılmış “Two Fruit” klipsi de bulunmaktadır. Başkan John F. Kennedy bu çilek şeklindeki iğneyi eşi Jacqueline Kennedy’ ye oğullarının doğumu için hediye olarak satın almışdı. Parça Boston, MA’daki Kennedy Kütüphanesi’nde daimi olarak sergilenmektedir.

Schlumberger’in ikonik mücevherleri yıldız Elizabeth Taylor’ın ünlü koleksiyonunu da süslemiştir. Richard Burton, Schlumberger’in altın, elmas, safir ve zümrütten oluşan “Dolphin” broşunu Taylor’a hediye olarak satın aldı. Broş 2001 yılında Christie’s Müzayede Evi’nde 1.202.500 dolara satılmıştır. Schlumberger’in “ Dolphin ” tasarımı en az on adet üretilmiştir. Buna ek olarak Taylor, 1965 yılında Richard Burton tarafından kendisine hediye edilen Schlumberger’in “Fleur de Mer” safir ve elmas broşuyla birçok kez fotoğraflanmıştır.

Christie’s Müzayede Evi’nde satılan bir diğer önemli Schlumberger parçası da Amerikalı sosyetik ve hayırsever Carroll Petrie’nin mülkünden gelen “Hedges and Rows” multi-gem ve elmas kolyedir. Bu parça 2015 yılında 905.000 dolara satılmıştır.

Kennedy Kütüphanesi’nin yanı sıra Schlumberger’in eserleri başka seçkin sanat merkezlerinde de sergilenmektedir. Virginia Güzel Sanatlar Müzesi’nde Schlumberger’in 150 orijinal eseri halkın ziyaretine açıktır. Schlumberger’in orijinal eserlerinden oluşan bir koleksiyon da Paris’teki Musée des Arts Décoratifs’de muhafaza edilmektedir. Musée des Arts Décoratifs, en son 1995 yılında olmak üzere, Schlumberger’in eserlerini üç kez retrospektif olarak sergilemiştir.

1977’de Fransız hükümeti Schlumberger’i şövalye ilan ederek ona ‘Chevalier of Ordre national du Mérite’ unvanını verdi. Tiffany & Co. 1986’da “Tiffany’nin en nadide hazinesi Schlumberger adında bir dahidir” ifadesi yer alan özel bir Schlumberger Blue Book kitabını yayınladı. Bir yıl sonra, 1987’de Jean Schlumberger 80 yaşında Paris’te vefat etti. Isola di San Michele’de gömülüdür. Bıraktığı miras zanaatıyla yaşamaya devam ediyor ve eserleri uluslararası mücevher severlerin ve koleksiyoncuların ilgisini çekmeye hala devam ediyor.